بررسی زمینه های توسعه اقتصاد شهری خوشه محور(مطالعه موردی استان تهران)

تمرکز تاریخی روی مبحث رقابت پذیری در ابتدا بر مزیت نسبی (منابع) و بعداً مزیت رقابتی (کار آیی) استوار بود.توسعه سریع ملی و محلی اقتصادها، جهانی سازی، به اشتراک گذاری آزادانه دانش و اطلاعات بین کشورها، محدودیت در منابع تجدید پذیر، مباحث محیطی و اجتماعی در حال به چالش کشیدن بسیاری از ایده های قدیمی در باره ی رقابت پذیری هستند. برای آنکه رسیدن به توسعه پایدار تبدیل به واقعیت شود مبنای شهرها و نواحی باید از رقابت برای بازرگانی، سرمایه گذاری و توسعه به همکاری های دو طرفه و تعاون تبدیل شود. خوشه پروری به عنوان راهی برای بالا بردن رقابت پذیری شهرها و نواحی، بر انگیزاندن نوآوری، پیدا کردن راه هایی برای نگه داشتن و به اشتراک گذاشتن منابع گران بها، کاهش هزینه های تراکنش های کسب و کار، رسیدگی به مشکلات زیست محیطی و اجتماعی و ایجاد اشتغال پایدار در شهرها مورد توجه قرار گرفته است. به همین علت به ابزارهای مناسبی برای آنالیز صحیح رقابت پذیری شهری و خوشه ها در کشور نیاز است. توسعه اقتصادی شهر مبتنی بر خوشه (cced) یک خط مشی برای توسعه و یک راه جدید برای دستیابی به توسعه اقتصادی پایدار در شهرها با استفاده از پرورش توسعه خوشه های صنعتی می باشد. این خط مشی شامل یک متدولوژی آنالیزی، هفت مرحله راهنما برای دستیابی به یک سیاست اقتصادی برای شهر و محرک های آن برای رقابت پذیری می باشد.ما در ابتدا به معرفی این خط مشی و گام های آن میپردازیم و سپس با استفاده از داده های آماری موجود در کشور و همچنین با استفاده از پرسشنامه های هدفمند قدم به قدم آنها را پیاده سازی مینماییم.در این راستا ابتدا به بررسی محیط سیاسی اقتصادی کشور و اسناد بالادستی مرتبط با توسعه خوشه ای میپردازیم،سپس رقابت پذیری شهرهای ایران را با استفاده از مدل مجمع جهانی اقتصاد بررسی مینماییم که شهر تهران با در نظر گرفتن 12 معیار به عنوان رقابت پذیرترین شهر انتخاب میگردد.در ادامه با استفاده از تحلیل ضریب مکانی خوشه های فعال در تهران،رقابت پذیرترین آن یعنی صنعت تولید وسایل نقلیه موتوری،تریلر و نیم تریلر را با استفاده از توزیع پرسشنامه بر اساس مدل الماس پورتر مورد ارزیابی قرار میدهیم.در انتها نیز نتیجه میگیریم که شرایط تقاضا تاثیرگذارترین عامل در جهت تقویت رقابت پذیری ملی و بین المللی این خوشه است،سپس به ارائه راهکارهایی در جهت تبدیل وضعیت صنعت به یک صنعت رقابت پذیر در سطح بین المللی خواهیم پرداخت.